ERBAA,TOKAT

ERBAA,TOKAT
Erbaa adı
"Erbaa" kelimesi, Arapça olup "dört" anlamına gelmektedir. Resmi kayıtlarda 18. yüzyılın başlarından itibaren Erbaa adının kullanıldığı görülmektedir. Bir ara bu kelime "Nevahi-i Erbaa" şeklinde kullanılmıştır. O dönemlerde Niksar Amasya arasında en önemli yerleşim brimleri; Erek, Karayaka, Sonusa (Uluköy) ve Taşabat (Taşova) idi. Nüfus yönünden ancak birer nahiye büyüklüğünde ve aynı bölgede olmalarından hepsine birden Nevahi-i Erbaa yani "dört nahiye" deniliyordu. Hatta tahakkuk eden vergiler de bu isimle kaydediliyordu. H.1256/M.1840 da, Erbaa adıyla maruf dört nahiyenin (Erek, :Karayaka, Sonusa, Taşâbat) vergisi 47ı243 kuruş olarak resmi evraka geçmiştir. Buna göre Erbaa; Erek, Karayaka, Sonusa ve Taşâbat'ın genel bir adı olmuş, dördü birden sanki bir kaza (ilçe) görünümünü almıştır. Hatta resmiyette Kaza-i Erbaa tabiri de kullanılmıştır
Erbaa ilçesi orta Karadeniz Bölgesinde Tokat iline bağlı olup Yeşil ırmak Havzası üzerinde kurulmuş şirin bir ilçedir. Matematiksel konumu 40,15, ve 40,45 enlem dairesi ile 36,15 ve 36,45 boylamları arasında olup, yüzölçümü 1111 km2 dir. Konumu itibari ile Karadeniz ve İç Anadolu bölgeleri arasında bir geçiş alanıdır. Kuzeyden Samsun’un Çarşamba ilçesi ile Ordu ilinin Akkuş ilçesi, batıdan Amasya’nın Taşova ilçesi, doğudan Tokat’ın Niksar ilçesi güneyden Tokat merkez ve Güneybatıdan Turhal ilçesi ile çevrilidir. İlçenin üzerinde bulunduğu ovanın Kuzeyinde Canik Dağı içerisinde değerlendirilen Karınca dağı, Güneyinde Sakarat ve Boğalı dağları, doğu ve batısında da bu dağların uzantıları bulunmaktadır. İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 248 m.dir
Dağları
Erbaa’nın kuzey kısmında yer alan Karınca dağı ile Güneyindeki Sakarat ile Boğatlı dağları aynı zamanda içerisinde oluşmuş, bu dağlar Kuzey Anadolu dağ silsilesi içerisinde bulunmaktadır. Bu dağlar oldukça engebeli olup, profilleri asimetrik konumdadır. Dağların ortalama yüksekliği 1000 m. ile 1500 m arasında değişmektedir.
Ovaları
Erbaa ovası bir elips biçiminde olup, 32 km uzunluğunda, 10 km genişliğindedir. Yüksekten bakıldığında eski bir su birikintisinin bıraktığı düz bir alanı andırır. Ova yaklaşık olarak doğu-batı istikametinde, paralel olarak uzanan faylar arasında kalmış, birbirlerinden eşiklikle ve boğazlarla ayrılmış, boğum boğum bir diziliş gösteren, tabanı krater alüvyonları ile örtülmüş bir fay olup, çöküntü ovası görünümündedir.
İklimi
Erbaa’da mevsimler tüm hükmünü icra edemeden birbirinden diğerine geçmektedir. Bu durum bölgenin iklim tipinin belirlenmesini zorlaştırmaktadır. Kimi coğrafyacılara göre Erbaa’da kara iklimi ile ılıman iklim arasında kalan geçit iklimi olduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle bölgede kışlar yağışlı ve ılık geçmektedir. Erbaa da en uzun mevsim Sonbahardır. Yazın en sıcak aylar temmuz ağustos ayları olup 36-39 derecedir. Kışın en soğuk aylar ocak ve şubattır. Ortalama sıcaklık 3-5 dereceye kadar düşmektedir. En fazla yağış mayıs ayında olup yıllık ortalama 580 mm, en az yağış ağustos ayında olup 8.03 mm olarak tespit edilmiştir. Ortalama nispi nem %59 olup en yüksek değerler %66'ya kadar çıkmaktadır. İlçenin iklimi son yıllarda çevrede yapılan barajların etkisiyle ılımanlaşmıştır.
Bitki örtüsü
Erbaa bölgesi iklim özelliklerinden dolayı çok çeşitli bitkilerin yetişmesine müsaittir. Genellikle bölgede hakim olan bitki türü orman fermantasyonlarıdır. İlçenin kuzey kısmında orman örtüsü 300 m. den başlar ve ilk sıralamalarda bir takım makilik ortamlarda yabani zeytin ağaçları, dişbudak ve kestane ağaçlarına rastlanır. Arazi yükseldikçe kızıl çam, meşe, gürgen, kayın gibi türler görülür.
Karınca dağı eteğinde Çatalan bölgesinde Akdeniz iklimi etkisinde yetişebilen “Lübnan sediri “ağaçlarına da rastlanmaktadır. Koruma altında bulunan bu bölge güzelliği ve ekonomi değeri bakımından dünya çapında tanınmaktadır.
Suları
Kelkit Irmağı, Tozanlı Irmağı, Karakuş çayı, İmbat Deresi, Keçeci Deresi, Tanoba Deresi, Hasan Uğurlu Barajı'dır.
Toprak yapısı
Toprağın doğal yapısı, jeoljik olarak daha ziyade ikinci zamanın (Kretase) devri ile üçüncü zamanın başlangıcı olan Miyosen, Ologosen devirlerinde teşekkül etmiştir. Genelde üçüncü zaman yaşlı olarak kabul edilir. Arazi filiş, kalker ve konglo meralardan oluşmaktadır. Toprağın rengi kırmızı ile kahverengi arasında değişir. Toprak çeşidi itibariyle yarı nemli iklim bölgelerinin toprakları içerisinde yer alır. Ovanın kurak olan kısımlarında, özellikle güneydeki alçak dağ yamaçlarında topraklar açık kahverengi "Step" toprağına benzerken, daha nemli olan kuzeydeki alçak dağ yamaçlarında topraklar açık kahverengi "Step" toprağına benzerken, daha nemli olan kuzeydeki alçak dağ yamaçlarında renkleri kırmızılaşır. Buralarda yer yer nemli iklim şartları altında oluşan ve "Terra Roza" denilen kırmızı topraklara rastlanır.
1943 depremi
Şu ana kadar Erbaa'nın yaşadığı yıkıcı depremlerin sonuncusu 1943 yılının Kasım ayında meydana gelmişdir. Şiddetinin azlığı nedeniyle bu depremde hasar çok az olmuştur. Kasaba merkezi 4, Merkez nahiyesi 6, Karayaka nahiyesi 2 olmak üzere toplam 12 hadisesi olmuştur.
Deprem Hattındaki Erbaa Türkiye deprem haritası incelendiğinde topraklarımızın %92'sinin değişiklik deprem tehlikesi ile karşı karşıya olduğu, nüfusumuzun da %95'inin bu bölgelerde yaşadığı belirlenmiştir